6-8 Maja 2011, Bruksela, Belgia

"Nauka i sztuka należą do całego świata i topnieją przed nimi bariery narodowe" - cytatem z Goethego w swoim wystąpieniu Sir John Holman zainaugurował konferencję. O ile jest to z pewnością prawdą w odniesieniu do współczesnej nauki, nauczyciele przedmiotów ścisłych wciąż często pozostają zamknięci w pułapce granic narodowych. Konferencja Europejska Scientix ma na celu zniesienie tych barier i położenie fundamentów pod nauczanie przedmiotów ścisłych w Unii Europejskiej; ponad 400 nauczycieli, badaczy, decydentów i innych zainteresowanych z ponad 40 państw zebrało się w Brukseli, aby dyskutować o aktualnych wyzwaniach dla nauczania przedmiotów ścisłych.

Konferencja została otwarta wystąpieniami, które wygłosili Robert-Jan Smits, Dyrektor Generalny Dyrektoriatu Badań i Innowacji Komisji Europejskiej i Sir John Holman, z .University of York, UK.

Robert-Jan Smits zajął się strategią Europa 2020, inicjatywą flagową Unii oraz rolą edukacji w tych zamierzeniach: "Potrzebujemy pilnie przyciągnąć młodych ludzi do karier naukowych i technicznych i musimy dać im umiejętności i wiedzę potrzebną przyszłym odpowiedzialnym wynalazcom i badaczom i obywatelom nieobojętnym na zagadnienia naukowe" - podkreślił.

Sir John Holman, doradca rządu brytyjskiego i były Dyrektor Narodowego Centrum Kształcenia Naukowego, zajął się problemami systemów edukacyjnych, które sprostają wyzwaniom wskazanym przez przedmówcę. Podkreślił, że edukacja z dziedzin naukowych nie może pozostawać zajęciem dla elit zajmujących się przygotowaniem przyszłych naukowców, lekarzy i inżynierów do studiów uniwersyteckich; tylko obywatele obeznani z nauką mogą uczestniczyć w demokratycznych decyzjach w kwestiach związanych z nauką. "Bez przenośni, wszyscy obecnie jesteśmy naukowcami. Potrzebny jest nowy rodzaj kształcenia dla nauki i zmierzamy w tym kierunku. Ta konferencja jest ważnym wydarzeniem pozwalającym nam na wykonanie kolejnych kroków".

Wystąpienie Johna Holmana koncentrowało się na zasadniczych elementach dobrego systemu kształcenia naukowego: programy nauczania, pedagogika i ocena. Niemniej, Sir Holman zakończył wystąpienie podkreślając istotną rolę nauczycieli: "Nauczyciel jest krytycznym czynnikiem sukcesu nauczania. (…) Jakość systemu nauczania zależy ostatecznie od jakości jego nauczycieli."

Sesje równoległe zajmowały się różnymi zagadnieniami do pedagogiki, przez technologie nauczania i pomoce dydaktyczne do oddziaływania pomiędzy przyjmowaną polityką, nauką i społeczeństwem. Nadto, wiele wspólnych tematów wyłoniło się z rozmów, uzupełniając już wybrane podczas sesji otwarcia i plenarnych. Wspólnie stanowią one zestaw zaleceń na najbliższe miesiące dla zaangażowanych w Scientix:

• Uczestnictwo w dialogu publicznym

Podczas konferencji wielokrotnie przywoływano inicjatywy Komisji Europejskiej: strategię Europa 2020; Unię Innowacji oraz znaczenie nauczania przedmiotów ścisłych w tym kontekście. Przedstawiciele Komisji Europejskiej wielokrotnie podkreślali, że plany i propozycje zawarte w tych dokumentach staną się częścią legislacji i nowych systemów finansowania. Zaangażowani w Scientix powinni odnieść się do tych planów i dać poznać swoje opinie.

• Włączanie w wysiłek naukowy

Wspólnym mianownikiem wszystkich prezentacji na temat innowacyjnych sposobów nauczania przedmiotów ścisłych było kształcenie przez dociekanie, nauczanie nie ograniczające się do komunikowania faktów i liczb, ale zajmujące się też procesem wiodącym do odkrycia naukowego. Doświadczenie praktyczne - uczenie się w działaniu - jest kluczem do poniesienia zainteresowania nauką wśród młodzeży. Pierwszy kontakt uczniów z prawdziwymi badaniami jest bardzo ważnym komponentem tej konferencji i wskazano na inspirujących przykładów.

• Kształcenie nauczycieli

Aby w pełni wykorzystać możliwości kształcenia opartego na dociekaniu, należy odpowiednio przygotować nauczycieli. Nauczyciele muszą łączyć wiedzę na temat nauczanego przedmiotu z umiejętnościami pedagogicznymi i zdolnością oceny. "Na tej konferencji zobaczymy wspaniałe pomoce dydaktyczne, ale jeżeli nauczyciele nie będą przygotowani do korzystania z nich, nie będzie z nich wielkich korzyści" - Sir Holman powiedział w wystąpieniu otwierającym konferencję. Mini warsztaty prowadzone podczas konferencji wprowadzały nauczycieli w różne narzędzia ICT, które można wykorzystać podczas zajęć, takie jak gry w chemii i fizyce, Geogebra do tworzenia wykresów i geometrii, lub Moodle, oprogramowanie do tworzenia lekcji on line.

• Współpraca i budowa społeczności

Konferencja ujawniła wiele interesujących przykładów współpracy: pomiędzy szkołami i nauczycielami, szkołami a przemysłem, nauczycielami i naukowcami. Na wystawie pokazano 25 projektów europejskich dotyczących nauczania przedmiotów ścisłych przygotowanych przez nauczycieli, badaczy i popularyzatorów nauki z całej Europy. Niemniej musimy przyciągnąć więcej nauczycieli, badaczy i popularyzatorów nauki aby przełamać rozczłonkowanie i promować najlepsze metodyki w całej Europie.

Scientix wykonał właśnie pierwszy krok w budowie europejskiej społeczności nauczania przedmiotów ścisłych. Żywa dyskusja i zaangażowanie wszystkich uczestników upewnia nas, że podążamy we właściwym kierunku. Liczymy na waszą pomoc w urzeczywistnieniu tego programu.

Chcielibyśmy podziękować nauczycielom i innym zaangażowanym uczestnikom konferencji, występującym i prezentującym projekty, działania i wyniki, oraz moderatorom i nauczycielom Scientix. Dziękujemy za przyczynienie się do sukcesu konferencji.

Zespół Scientix